Böbrek Taşları
Böbrek taşı özellikle sıvı kaybının daha çok olduğu yaz aylarında olmak üzere sık görülen bir hastalıktır. İdrardaki bazı atıkların aşırı artması, idrar miktarının azalarak yoğunlaşması ya da idrar yollarında bir tıkanıklığa bağlı olarak idrarda taş oluşur.
Bu taşlar zamanla büyüyerek idrar akımını zorlaştırır ve ağrıya neden olur. Ayrıca tek böbreği olan kişilerde idrar akımını tamamen engelleyerek böbrek yetmezliğine ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilirler. Uzun süre sessiz kalmış taşlar zamanla böbreğin fonksiyonlarında geri dönüşü olmayan komple bir hasara neden olabilir. Bu durumda etkilenmiş böbreğin alınması gerekebilir.
Taşların büyüklüğü ve bulundukları yere göre tedaviler değişiklik gösterir.
Medikal Tedavi
Böbrekten idrar kanalına düşmüş taşların atılmasını kolaylaştırmak için prostat büyümesinde kullanılan ve tıpkı prostat gibi idrar kanallarında da gevşeme sağlayan alfa bloker ilaçlar kullanılabilir. Birçok böbrek taşı ise buna gerek kalmadan basit ağrı kesici ve spazm giderici destek tedavileri ile düşebilir.
ESWL
Taş kırma yani ESWL, 1-2 cm’den küçük böbrek ve idrar kanalı taşlarının tedavisi için idealdir. Taş kırma cihazı vücuda taşın kırılmasını sağlayacak fakat çevre dokulara en az zarar verecek şekilde odaklanmış şok dalgaları gönderir. İşlem bir kaç seans sürebilir. Kırılan taşlar daha sonra idrarla birlikte atılır.
Bazı taşlar ise ESWL ile kırılamayacak kadar sert ya da kırıntıların dökülmesine izin vermeyecek kadar dar böbrek odacıklarına yerleşmiş olabilir. Dolayısı ile her taşı kıracağını iddia eden reklam panolarına aldanmaktansa işinin ehli olan bir taş kırma hekimine danışmak en doğrusudur.
PCNL
Eskiden böbrekteki büyük taşları çıkarmak için karına kocaman bir yara açılır ve böbrek bir karpuz gibi ortadan ikiye yarılırdı. Bu yöntem çok büyük ve sayıca fazla böbrek taşlarında hala kullanılsa da diğer taşlarda yerini karın yan tarafından ufak bir iğne ile girilerek yapılan PCNL’ye bırakmıştır. Bu işlemde açılan delikten sokulan kameralı aletler yardımıyla taşa ulaşılır. Daha sonra taşlar basınçlı hava ya da lazer yardımıyla kırılarak temizlenir.
RIRS
Her ne kadar PCNL eskiye nazaran çok daha az böbrek hasarına neden olsa da iğneyle delik açmak yerine mevcut kanalları kullanarak taşa ulaşmak, tecrübeli hekimlerin elinde daha güvenli bir yöntemdir. RIRS, kameralı kıvrılabilen bir aletle böbrek odacıklarına ulaşılarak taşların tedavi edildiği bir yöntemdir. Bu yöntemle nispeten daha küçük taşlar kanamasız bir şekilde tedavi edilir.
URS
URS, kameralı kıvrılabilen ya da sert bir alet yardımıyla idrar kanalındaki taşlara müdahele etme yöntemidir. Kameralı aletler idrar borusundan sokularak mesaneden geçirilir ve idrar kanalına dek iletilir. Taşların yanında idrar kanalı tümörleri ya da darlıklarıda da bu aletle müdahale edilebilir.
